Revalidatie na een beroerte

Een beroerte is een verstopping (herseninfarct) of lekkage (hersenbloeding) van een bloedvat waardoor de hersenen niet genoeg zuurstof krijgen. 

Dit veroorzaakt schade in de hersenen, en kan leiden tot verschillende lichamelijke klachten. Bijvoorbeeld verlammingsverschijnselen, problemen met het geheugen en de spraak of een gedragsverandering. 

De revalidatie na een beroerte is vooral gericht op het weer kunnen functioneren in de thuisomgeving. 


Mijn werkwijze is gebaseerd op het ‘NDT(Bobath)-concept’

De grondleggers voor dit concept zijn Karel en Berta Bobath. Het concept heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld en heeft een andere benaming gekregen, namelijk het Neuro Developmental treatment (NDT) concept.

Tegenwoordig spreekt men meestal over het NDT(Bobath)concept, als blijk van waardering voor degenen die het hebben gecreëerd.

Naast  het verzorgen of behandelen van patiënten in het ziekenhuis of revalidatiecentrum is het belangrijk om te bekijken hoe patiënten zich redden in de wereld daarbuiten, met alle verscheidenheid en uitdagingen van dien. Het is een onderdeel van de revalidatie om de patiënt in zoveel en zo gevarieerd mogelijke situaties te observeren. Veel conclusies met betrekking tot het welslagen van een bepaald revalidatieprogramma worden uitsluitend getrokken naar aanleiding van de prestaties van de patiënt in een zeer beschermde omgeving.

Er bestaat een enorm verschil tussen ‘kan zonder hulp 45 meter lopen’ en ‘lopen naar een tafel in een drukbezet restaurant’. Tevens is er waardevolle tijd om te luisteren naar wat de patiënt zegt, tijd die op een drukke afdeling vaak ontbreekt.

Doel van de therapie is dat de patiënt het maximaal mogelijke leert.

Het leren vindt plaats door herhaalde ervaringen met de omgeving.

Het is voor patiënt gemakkelijker om te leren in reële situaties, zodat ze kunnen putten uit vroegere ervaringen. Natuurlijk moet men beseffen dat het mechanisme waarmee een nieuwe herinnering gevormd wordt, vele malen ingewikkelder is dan het oproepen van een oude herinnering.

Leren vindt alleen plaats door succesvol handelen. Pogingen die uitlopen in een mislukte of onjuiste handeling vormen geen training voor het sensomotorische systeem om de gewenste activiteit te leren uitvoeren. Bij herhaling van onjuiste responsen wordt alleen het verrichten van die verkeerde handelingen getraind.

De therapeut legt haar hand op die van de patiënt en begeleidt de juiste hantering van de voorwerpen, terwijl de patiënt een opdracht uitvoert. Alleen de handen van de patiënt, niet die van de therapeut, raken de voorwerpen aan, zodat hij de normale input of ervaring van de beweging krijgt. Door kundig te begeleiden zorgt de therapeut ervoor dat de handeling op normale snelheid  en in een vloeiend ritme gebeurt. Wanneer de therapeut voelt dat de patiënt de beweging zelf overneemt, vermindert zij ongemerkt haar hulp maar gaat wel op juiste manier door. Op het moment dat een onderbreking van de handeling dreigt, begeleidt de therapeut onmiddellijk weer de handen van de patiënt om de handeling vloeiend en in een normaal patroon te laten voortgaan.

Volgens dezelfde principes kan de therapeut de patiënt helpen bij het opstaan uit een stoel om een bepaalde handeling staande uit te voeren; nu kunnen de handen van de therapeut ook andere delen van het lichaam van de patiënt begeleiden, bijvoorbeeld zijn bekken kam omvatten terwijl hij met een dienblad naar een andere kamer loopt, of naar de badkamer gaat om zijn tanden te poetsen waarbij de therapeut het juiste looppatroon begeleidt. Door middel van begeleiding kan de therapeut de patiënt in staat stellen op zijn juiste planningsniveau te functioneren, ongeacht zijn motorische vermogen. Ook kan de therapeut ervoor zorgen dat de patiënt de opdracht correct afmaakt en niet herhaaldelijk mislukking ervaart, hetgeen anders mogelijk wel zou gebeuren. Om de patiënt adequaat te kunnen begeleiden moet de therapeut exact weten hoe de bewegingen normaal plaatsvinden. Tijdens het begeleiden geeft de therapeut de patiënt geen verbale instructies of feedback. Spreken zou hem alleen maar afleiden van de handeling, of een aanwijzing geven voor de volgende stap, zodat hij die zelfde aanwijzing weer nodig zou hebben wanneer hij probeert een soortgelijke opdracht zelf uit te voeren.


De patiënt staat centraal en de partner en/of de familie worden er zo nauw mogelijk bij betrokken omdat zij in belangrijke mate aan de behandeling kunnen bijdragen. Zij hebben een ondersteunende taak, zowel fysiek als emotioneel.


De succesvolle revalidatie van patiënten met waarnemingsproblemen kan een langdurige en zware taak zijn, maar de toegenomen zelfstandigheid en kwaliteit van leven rechtvaardigen alle inspanningen en tijd.